રૂઢિપ્રયોગ - પારકી માં જ કાન વીંધે

પારકી માં જ કાન વીંધે

હિન્દૂ રીત રિવાજોમાં બાળકોનાં કાન વીંધવા જરૂરી છે. આમતો દિકરી અને દીકરા બંનેના કાન વીંધવા જોઈએ, પણ પાછલા થોડા સમયથી છોકરાઓના કાન વીંધવાનો રિવાજ બંધ થઇ ગયો છે. અને હવે તો આજકાલ છોકરીઓના કાન વીંધવાને પણ "પછાત" ગણવામાં આવે છે. જોકે આ રિવાજ પાછળનું કારણ એ છે કે કાન વીંધવાથી બાળક જો તોફાની અને ચંચળ વૃત્તિનું હોય તો એ ડાહ્યું અને એકાગ્ર બુદ્ધિ વાળું થઇ જાય છે. આ કારણથી બાળકીઓ માટે આ વિધિ વિશેષ જરૂરી છે (આમતો બંને માટે થવું જોઈએ). આ રિવાજને ઉપલક્ષમાં લઈને આ કહેવત પડી છે. સગી માં પોતાના નાના બાળકનાં કાન વીંધી શક્તિ નથી માટે અગાઉના સમયમાં કોઈ દાયણને કહેવામાં આવતું હતું. કાન વીંધવાનો મૂળભૂત ઉદ્દેશ બાળકને ડાહ્યું અને સમજુ બનાવવાનો હતો, અને વળી કાનના આભૂષણો પહેરવાનો તો ખરો જ!

તો આ રીતે જયારે કોઈ વ્યક્તિ પોતાને અનુકૂળ લોકોની વાત ના માનીને અયોગ્ય અથવા અણઘડ કામો કરે છે ત્યારે થાકી, હારીને તેના હિતેચ્છુઓ (અથવા તો ટીકાકારો) એમ કહે છે કે જયારે તેને શુભેચ્છકોની હૂંફ નહિ હોય ત્યારે જ એની બુદ્ધિ ઠેકાણે આવશે. આવો ભાવ પ્રગટ કરવા માટે આ કહેવત પ્રયોજવામાં આવે છે.

ઉદાહરણ ૧ – “આ ઓફિસમાં શરદને સમજાવી સમજાવીને થાક્યા કે ક્રિકેટ જોવાની બદલે કામમાં ધ્યાન આપે. પણ ના સમજ્યો. હવે નવી નોકરીમાં આપણા જેવા મિત્રો નહિ હોય. સીધું જ રોકડું પરખાવી દેશે ત્યારે ભાઈ ને સમજ પડશે. અંતે પારકી માં જ કાન વીંધશે.”

ઉદાહરણ ૨ – “તું તો મારો ભાઈ છો એટલે મારી પાસેથી પૈસા લઇ લઈને ગપચાવી ગયો અને પાછા આપવાનું નામ પણ નથી લેતો. પણ હવે તારા કાન પારકી માં જ વિંધાશે. તું જે પેલા વ્યાજખોર પાસેથી ઉછીના પૈસા લઈને બેઠો છે એ તને ઓંકાવીને પણ પોતાના પૈસા કઢાવશે".

KAHEVAT - PARKI MA J KAN VINDHE

(Stepmother Pierces The Ear Skin)

As per Hindu customs, ear-piercing of children is necessary. As such, this custom is necessary for both boys and girls, but since some time it has been stopped from practices for boys. And nowadays, even girls are done away with, and such customs are being considered as "backward". But the reason behind this custom is that piercing the ears of children makes them wiser, sincerer and more focused. It is for this reason, this custom is a must for girls (however it should be done for both boys and girls). It is in this context, this saying is used. The real mother would be hesitant to pierce the ear skin, so generally it used to be done by the nanny or some other professional woman. The real objective behind this was to make the child more wise, and of course, enabling it to wear ear ornaments to look beautiful too!

Thus when someone refuses listening to his or her well wishers, and continues misdeeds, that's when the well wishers (or the critics) observe that when he/she will encounter someone not like themselves, the subject person will realize its mistake and become wiser. This saying is used to express such feelings.